نظام وجهیّت در زبان فارسی

در این مقاله بر آنیم تا الگویی برای مطالع? نظام مند وجهیّت در زبان فارسی پیش روی نهیم. با این هدف، وجهیّت را پدیده ای زبانی می انگاریم که می تواند در سطح جمله، در سطح سازه های کوچک تر از جمله یا در سطح گفتمان بیان شود. در چنین نظامی که وجهیّت جمله ای، وجهیّت زیرجمله ای و وجهیّت گفتمانی طبقات اصلی آن را تشکیل می دهند، هر یک از عناصر وجهی را می توان به لحاظ واج شناختی، ساختواژی، نحوی، معنایی و کاربردشناختی مورد مطالعه قرار داد. در این میان، پژوهش های پیشین نظام وجهیّت زبان فارسی را به لحاظ صرفی- نحوی در افعال وجهی، قیود وجهی و زمان گذشته خلاصه کرده اند و در میان ابعاد گوناگون وجهیّت، ویژگی های معنایی عناصر وجهی را کانون توجّه خود قرار داده اند. در صفحات حاضر، با به کارگیری الگوی پیشنهادی و معرّفی سه بعد معنایی نیروی وجه، پای? وجه و منبع ترتیب و با توجّه به پژوهش های پیشین در مورد نظام وجهیّت زبان فارسی، اسامی وجهی و صفات وجهی را به این نظام معرّفی می کنیم و ویژگی های معنایی و ساختواژی صفات وجهی فارسی و همچنین برخی از محدودیت های حاکم بر متمّم های اسمی این صفات را به اختصار توضیح می دهیم